ابواسحاق ابراهیم بن احمد همدانی بغدادیابواسحاق ابراهیم بن احمد بن عبدالله بن یعیش همدانی بغدادی (م ۲۵۷ هـ)، از حافظان حدیث، و مورد وثوق اهل‌سنت در قرن سوم هجری قمری بود. او اصالتا بغدادی بوده ولی بعدها به همدان کوچ کرده است. ۱ - معرفی اجمالیابواسحاق ابراهیم بن احمد بن عبدالله بن یعیش همدانی بغدادی، از خاستگاه او اطلاعی در دست نیست. گویا در بغداد زاده شد و در همان‌جا رشد یافت و تا مدت‌ها در همین شهر به تحصیل علم اشتغال داشت تا اینکه به همدان کوچید و از عالمان این شهر هم بهره برد. از علل رفتنش به همدان گزارشی در دست نیست، ولی برخی منابع در شرح حال پسرش اسحاق که به ابن‌نابتی شهرت دارد، گفته‌اند: ابواسحاق قاضی همدان بود، بنابراین یا قضاوت عامل این مهاجرت بوده و یا اینکه پس از سکونت و مقام علمی‌اش به قضاوت رسیده است. ابواسحاق از حافظان حدیث، خوش فهم و مورد وثوق اهل‌سنت بود. ابن‌ابی‌حاتم می‌گوید: من او را در سال ۲۵۵ هـ در همدان دیدم، ولی حدیثی از او نیاموختم و در سال ۲۵۷ هـ وقتی به همدان بازگشتم او درگذشته بود. ۲ - اساتیدهمدانی از افرادی چون محمد بن عمر واقدی، یزید بن هارون، ابواحمد زبیری، عبدالوهاب بن عطاء، نائل بن نجیح، مالک بن اسماعیل و عمرو بن هشام حرانی حدیث شنید. ۳ - راویان از ابراهیممحمد بن جعفر بن خلف قوهستانی، محمد بن حسین بن ابی‌علاء زعفرانی، زید بن نشیط، محمد بن خالد راسبی بصری، ابن‌ابی‌الحسناء و عیسی بن یزید امام جماعت مسجد جامع از ابراهیم همدانی روایت کرده‌اند. [۹]
خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۶، ص۳.
۴ - آثاراثر ابراهیم همدانی، المسند را احمد بن حسن بن غروز گزارش کرده است، این کتاب زمانی در بصره مورد توجه محدثان بوده و با اشتیاق آن را فرا می‌گرفته‌اند. ۵ - مطالعه بیشتربرای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود. [۱۲]
حسن انوشه و دیگران، فرهنگ زندگی نامه‌ها، ص۸۲۹.
[۱۴]
اعلمی حا‌ئری، محمدحسین، دائرة المعارف الشیعیة العامه، ج۲، ص۳۳.
۶ - پانویس
۷ - منبعپژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۸۷، برگرفته از مقاله «ابواسحاق ابراهیم بن احمد همدانی بغدادی». |